3 THÁNG GIỮA THAI KỲ: CẦN LƯU Ý GÌ?

Quý II thai kỳ là giai đoạn từ tuần 13 đến tuần 28 của thai kỳ. Lúc này, mẹ thường cảm thấy khỏe hơn so với giai đoạn đầu, các triệu chứng như ốm nghén và mệt mỏi cũng bắt đầu giảm dần. Đây là thời điểm mà bụng mẹ bắt đầu to rõ hơn và có thể cảm nhận được em bé máy lần đầu.

Nội dung bài viết

1. Thai nhi phát triển thế nào trong giai đoạn này?

Trong quý II thai kỳ bé bắt đầu có hình dạng rõ ràng hơn – có mí mắt, lông mày, tóc, móng tay. Bé có thể duỗi người, mút tay, và phản ứng với âm thanh từ bên ngoài. Khoảng tuần 16–20, mẹ có thể biết được giới tính của bé qua siêu âm.

Đây cũng là lúc mẹ có thể cảm nhận được những cử động đầu tiên của con, thường được mô tả như cánh bướm bay hay bong bóng nổi trong bụng. Bé có thể dài đến 40 cm và nặng khoảng 1,3 kg vào cuối giai đoạn này.

2. Những thay đổi mẹ có thể gặp

– Đau bụng dưới nhẹ: Do tử cung lớn dần gây kéo căng các dây chằng quanh vùng bụng. Cơn đau thường âm ỉ hoặc nhói nhẹ. Mẹ có thể nghỉ ngơi, chườm ấm hoặc thay đổi tư thế cho dễ chịu hơn.

– Đau lưng: Khi bụng lớn lên, trọng tâm cơ thể thay đổi làm lưng bị ảnh hưởng. Mẹ nên ngồi thẳng lưng, đi giày đế thấp, đế mềm có độ nâng đỡ, ngủ nghiêng, dùng gối kê giữa hai chân và tránh mang vác nặng.

– Đau và chảy máu nướu răng: Hormone thay đổi làm nướu nhạy cảm và dễ chảy máu. Mẹ nên dùng bàn chải mềm và duy trì chăm sóc răng miệng đều đặn.

– Các cơn gò nhẹ (Braxton-Hicks): Là những cơn co tử cung không đều, không gây đau rõ rệt. Thường xuất hiện vào buổi chiều hoặc sau khi vận động. Mẹ nên nghỉ ngơi, uống nhiều nước.

– Ngực tiếp tục to lên: Ngực vẫn tiếp tục thay đổi để chuẩn bị cho việc cho con bú. Mẹ nên mặc áo ngực nâng đỡ tốt để giảm cảm giác căng tức.

– Nghẹt mũi, chảy máu cam: Niêm mạc mũi sưng lên khiến mẹ cảm thấy khó thở. Có thể dùng nước muối sinh lý, máy tạo ẩm để hỗ trợ.

– Khí hư ra nhiều hơn: Khí hư màu trắng trong là bình thường. Nếu có mùi hôi, ngứa hoặc màu khác lạ thì cần đi khám.

– Chóng mặt: Tử cung lớn có thể chèn ép mạch máu. Mẹ nên đứng dậy từ từ, không đứng lâu, uống đủ nước và tránh tắm quá nóng.

– Đi tiểu ít hơn một chút: Giai đoạn này tử cung cao hơn nên ít chèn vào bàng quang. Tuy nhiên, đến cuối thai kỳ sẽ đi tiểu nhiều trở lại.

– Tóc và lông phát triển nhiều hơn: Hormone thai kỳ khiến tóc mọc nhanh hơn, có thể mọc ở cả những vùng ít gặp như mặt hoặc tay chân. Hạn chế các biện pháp triệt lông mạnh như waxing, tẩy lông hóa học.

– Đau đầu nhẹ: Do thay đổi nội tiết. Mẹ nên nghỉ ngơi nhiều, hít thở sâu, có thể dùng paracetamol nếu cần và có chỉ định của bác sĩ.

– Ợ nóng, táo bón: Progesterone làm chậm tiêu hóa. Mẹ nên ăn thành nhiều bữa nhỏ, tránh đồ chiên cay. Ăn nhiều rau, trái cây, uống nước đầy đủ để giảm táo bón.

– Bệnh trĩ: Do áp lực vùng hậu môn. Mẹ có thể ngồi ngâm nước ấm, ăn nhiều chất xơ, tránh táo bón và hỏi bác sĩ nếu cần dùng thuốc.

– Chuột rút ở chân: Thường gặp về đêm. Mẹ nên duỗi chân nhẹ trước ngủ, uống đủ nước, ăn thực phẩm giàu canxi và magiê.

– Bắt đầu cảm nhận bé máy: Khoảng tuần 20, mẹ có thể cảm nhận em bé cử động. Nếu chưa cảm nhận cũng không cần lo, vì mỗi mẹ sẽ cảm thấy khác nhau.

– Thay đổi da: Có thể xuất hiện nám, đường linea nigra ở bụng, hoặc rạn da. Những thay đổi này thường mờ sau sinh. Mẹ nên dùng kem dưỡng ẩm và chống nắng khi ra ngoài.

– Giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch mạng nhện: Có thể xuất hiện ở chân hoặc mặt. Mẹ nên vận động nhẹ nhàng, kê chân cao khi ngồi, mang vớ y khoa nếu cần.

– Nhiễm trùng tiểu: Nếu tiểu buốt, tiểu đục hoặc đau bụng dưới thì mẹ nên đi khám sớm để được điều trị kịp thời.

– Tăng cân: Mẹ nên tăng khoảng 0,5 – 1 kg mỗi tuần. Nên ăn đủ chất, tránh ăn quá nhiều đường hay thực phẩm không lành mạnh.

3. Các xét nghiệm thường được chỉ định

Trong quý II thai , mẹ sẽ được:

– Siêu âm hình thái thai nhi (khoảng tuần 22)

– Kiểm tra tiểu đường thai kỳ (khoảng tuần 24- 28)

– Xét nghiệm máu để kiểm tra thiếu máu,…

Các xét nghiệm này giúp theo dõi sức khỏe của mẹ và bé, phát hiện sớm các vấn đề cần can thiệp.

4. Mẹ cần chuẩn bị gì?

Đây là thời điểm phù hợp để:

– Tìm hiểu về các phương pháp sinh (sinh thường, sinh mổ…)

– Tham gia các lớp học tiền sinh về sinh con, chăm con sơ sinh, cho con bú

5. Làm gì để giữ gìn sức khỏe?

– Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày, như đi bộ hoặc yoga

– Ăn uống đầy đủ, đa dạng các nhóm thực phẩm

– Uống vitamin tổng hợp theo hướng dẫn

– Uống đủ nước, ngủ đủ giấc

– Khám thai theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc khi có bất thường

– Tiêm chủng vaccine như cúm, uốn ván

6. Những điều nên tránh

– Tránh ăn thịt sống, cá sống, cá chứa nhiều thủy ngân, sữa chưa tiệt trùng

– Hút thuốc, uống rượu, chất kích thích

– Ngồi hoặc nằm ngửa quá lâu

– Làm việc nặng, leo trèo, hoặc chơi thể thao va chạm

– Vệ sinh phân mèo (do nguy cơ nhiễm toxoplasma)

7. Khi nào cần gọi bác sĩ?

Đau bụng dữ dội, đau theo cơn

Ra máu âm đạo

Rỉ nước âm đạo

Sốt cao >38,5°C

Phù mặt, tay kèm đau đầu, hoa mắt

Thai máy yếu hoặc không cảm nhận được cử động của bé

Có dấu hiệu chuyển dạ sớm như: đau bụng theo cơn, rỉ ối, áp lực vùng chậu

Kết luận

Giai đoạn quý II thường là thời gian mẹ cảm thấy dễ chịu hơn trong thai kỳ. Tuy nhiên, cơ thể vẫn trải qua nhiều thay đổi cần được theo dõi và chăm sóc nhẹ nhàng. Việc lắng nghe cơ thể, ăn uống lành mạnh, vận động vừa phải và thăm khám định kỳ sẽ giúp mẹ có một thai kỳ an toàn, thoải mái hơn. Nếu có dấu hiệu bất thường, đừng ngại chia sẻ với bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.