Viêm âm đạo là một trong những lý do phổ biến nhất khiến chị em mình phải tìm đến bác sĩ phụ khoa. Có người thấy ngứa râm ran, có người khó chịu vì khí hư ra nhiều hoặc có mùi lạ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng tránh viêm âm đạo nhé.
1. Viêm âm đạo là gì?
Nói một cách dễ hiểu, viêm âm đạo là tình trạng niêm mạc âm đạo bị kích ứng, viêm nhiễm, có thể do vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng hoặc do thay đổi nội tiết tố. Khi bị viêm, chị em thường cảm thấy ngứa ngáy, rát, khí hư ra nhiều hơn bình thường, có thể có mùi hôi, màu lạ hoặc vón cục.
Viêm âm đạo không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến tâm lý, sinh hoạt vợ chồng và chất lượng cuộc sống hàng ngày.
2. Nguyên nhân thường gặp gây viêm âm đạo
Cơ thể phụ nữ vốn có hệ vi sinh vật có lợi giúp giữ cân bằng môi trường âm đạo. Nhưng nếu vì một lý do nào đó mà sự cân bằng này bị phá vỡ, viêm âm đạo sẽ dễ xảy ra. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
Dùng kháng sinh kéo dài: làm tiêu diệt cả vi khuẩn “có lợi” trong âm đạo.
Thay đổi nội tiết tố: xảy ra khi mang thai, sau sinh, cho con bú hoặc bước vào tuổi mãn kinh.
Thụt rửa âm đạo quá thường xuyên hoặc dùng dung dịch vệ sinh có chất tẩy mạnh.
Dùng thuốc diệt tinh trùng hoặc đặt vòng tránh thai.
Quan hệ tình dục không an toàn.
Mặc đồ lót ẩm ướt, quá chật, bí bách.
3. Các loại viêm âm đạo thường gặp
Viêm âm đạo không phải chỉ có một loại, mà chia thành nhiều dạng khác nhau. Mỗi loại có nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị khác nhau:
3.1. Nhiễm nấm men (Candida)
Nhiễm trùng nấm men còn gọi là nấm âm đạo hay nấm candida. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm âm đạo ở phụ nữ.
Bình thường, trong âm đạo có một lượng nhỏ nấm men Candida, sống chung hòa bình với các vi khuẩn có lợi. Nhưng nếu mất cân bằng giữa chúng, ví dụ như vi khuẩn giảm, thì nấm men có thể phát triển quá mức và gây bệnh.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm nấm men là gì?
Một số tình huống dễ khiến nấm men phát triển mạnh:
Dùng thuốc kháng sinh: Kháng sinh có thể diệt luôn cả vi khuẩn tốt trong âm đạo, khiến nấm có cơ hội bùng phát.
Mang thai: Hormone thay đổi trong thai kỳ dễ làm môi trường âm đạo mất cân bằng.
Bệnh tiểu đường: Đường huyết cao có thể tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
Hệ miễn dịch yếu: Những người có hệ miễn dịch suy giảm, ví dụ nhiễm HIV, dễ bị nhiễm nấm kéo dài và khó trị dứt điểm.
Nhiều khi, không tìm được lý do rõ ràng, nhưng bệnh vẫn xảy ra.
Dấu hiệu nhận biết nhiễm nấm âm đạo
Ngứa và nóng rát ở vùng âm hộ, nhất là khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục.
Âm hộ có thể sưng đỏ.
Khí hư thay đổi: Thường ra nhiều, màu trắng, vón cục như bã đậu, không có mùi. Tuy nhiên, đôi khi khí hư không thay đổi nhiều.
Điều trị nhiễm nấm âm đạo như thế nào?
Nhiễm nấm có thể điều trị hiệu quả bằng:
Thuốc đặt âm đạo
Thuốc uống
Phần lớn trường hợp không cần điều trị bạn tình nam.
Có nên tự mua thuốc không kê đơn về dùng không?
Hiện nay có nhiều loại thuốc điều trị nấm âm đạo bán không cần toa. Tuy nhiên, bạn nên cẩn trọng:
– Triệu chứng nấm dễ nhầm với các bệnh khác, như viêm âm đạo do vi khuẩn hay trùng roi.
– Dùng sai thuốc có thể khiến bệnh nặng thêm hoặc trì hoãn việc điều trị đúng.
– Ngay cả khi bạn từng bị nấm trước đây, vẫn nên khám bác sĩ sản phụ khoa để tư vấn trước khi dùng lại thuốc không kê đơn.
– Nếu lần đầu bị triệu chứng hoặc dùng thuốc không kê đơn rồi nhưng không khỏi, tốt nhất nên đi khám để xác định đúng nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.
3.2. Viêm âm đạo do vi khuẩn (BV)
Viêm âm đạo do vi khuẩn, gọi tắt là BV, không phải là nhiễm trùng, mà là sự mất cân bằng vi khuẩn trong âm đạo. Bình thường, trong âm đạo có nhiều loại vi khuẩn khác nhau, trong đó có loại “tốt” giúp bảo vệ vùng kín. Khi số lượng vi khuẩn “tốt” giảm và vi khuẩn “xấu” tăng lên, tình trạng BV sẽ xảy ra.
Triệu chứng của BV là gì?
Dấu hiệu chính thường gặp là:
– Dịch tiết âm đạo ra nhiều hơn, có mùi tanh nồng.
– Mùi này có thể rõ hơn sau khi quan hệ tình dục hoặc trong thời gian có kinh nguyệt.
– Dịch thường loãng, có màu xám xỉn hoặc sẫm, đôi khi có màu xanh lục.
– Ngứa không phải là triệu chứng chính, nhưng nếu dịch tiết ra nhiều, có thể gây ngứa nhẹ.
BV được điều trị như thế nào?
BV được điều trị bằng thuốc kháng sinh, gồm có:
– Metronidazole
– Clindamycin
Thuốc có thể được dùng đường uống hoặc đặt vào âm đạo dưới dạng kem hoặc gel.
Bạn tình không cần điều trị nếu không có triệu chứng.
Lưu ý khi dùng metronidazole:
– Có thể gây tác dụng phụ như: buồn nôn, nôn ói, nước tiểu sẫm màu.
– Không nên uống rượu trong khi dùng thuốc vì có thể gây nôn mửa nghiêm trọng.
BV có thể tái phát không?
BV thường dễ tái phát, ngay cả sau khi đã điều trị đúng cách.
Trong một số trường hợp, cần điều trị lại nếu bệnh quay trở lại.
Nếu BV tái phát nhiều lần, bác sĩ có thể chỉ định điều trị kéo dài từ 3 đến 6 tháng để kiểm soát.
3.3. Viêm âm đạo do ký sinh trùng Trichomonas
Trichomonas (hay còn gọi là trichomoniasis) là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do một loại ký sinh trùng siêu nhỏ tên là Trichomonas vaginalis gây ra.
Nếu bạn mắc bệnh này, nguy cơ bị lây nhiễm các bệnh lây truyền khác cũng sẽ cao hơn.
Triệu chứng của bệnh Trichomonas là gì?
Không phải ai cũng có triệu chứng rõ ràng, nhưng những dấu hiệu thường gặp gồm:
– Khí hư có màu vàng xám hoặc xanh lá cây, có thể kèm theo mùi tanh.
– Vùng âm hộ có thể bị kích ứng, nóng rát, đỏ hoặc sưng.
– Có thể đau hoặc khó chịu khi đi tiểu.
Nếu bạn có những triệu chứng như trên, nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Bệnh Trichomonas được điều trị như thế nào?
Bệnh này được điều trị bằng thuốc kháng sinh metronidazole dạng uống. Việc điều trị cần thực hiện đầy đủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Lưu ý quan trọng
Bạn tình của bạn cũng cần được điều trị, ngay cả khi không có triệu chứng, để tránh lây nhiễm qua lại.
Không quan hệ tình dục cho đến khi cả bạn và bạn tình đã điều trị xong và hết triệu chứng.
3.4. Viêm teo âm đạo (do thiếu nội tiết)
Viêm teo âm đạo là tình trạng lớp niêm mạc âm đạo trở nên mỏng hơn, khô hơn và dễ bị kích ứng. Khác với các loại viêm âm đạo do nhiễm trùng, viêm teo âm đạo không phải do vi khuẩn hay nấm gây ra.
Nguyên nhân chính là do nồng độ hormone estrogen giảm thấp, thường xảy ra trong các giai đoạn như:
– Cho con bú
– Sau mãn kinh
Khi tình trạng này xuất hiện ở phụ nữ sau mãn kinh, nó còn được gọi là hội chứng tiết niệu – sinh dục của thời kỳ mãn kinh.
Triệu chứng thường gặp là gì?
Phụ nữ bị viêm teo âm đạo có thể gặp một số dấu hiệu như:
– Khô, ngứa hoặc nóng rát vùng âm đạo
– Ra khí hư bất thường
– Đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục
Các triệu chứng này có thể ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hằng ngày và đời sống tình dục.
Điều trị viêm teo âm đạo như thế nào?
Việc điều trị thường đơn giản và hiệu quả, tùy vào mức độ triệu chứng:
Sử dụng estrogen tại chỗ (dạng kem, viên đặt hoặc vòng âm đạo): giúp phục hồi độ ẩm và làm dày niêm mạc âm đạo trở lại.
Trong trường hợp nhẹ, dùng chất bôi trơn gốc nước khi quan hệ tình dục cũng giúp giảm khô rát và khó chịu.
4. Viêm âm đạo được chẩn đoán như thế nào?
Khi đến khám, bác sĩ sẽ khám phụ khoa, lấy mẫu khí hư để xét nghiệm. Một số kết quả có ngay, một số phải chờ vài ngày.
Trước khi đi khám, bạn nên:
Tránh quan hệ tình dục 24–48 giờ.
Không thụt rửa hay đặt thuốc âm đạo 2–3 ngày.
Không dùng dung dịch vệ sinh có mùi.
5. Điều trị viêm âm đạo
Viêm âm đạo có thể điều trị khỏi, nhưng bạn cần:
– Uống và đặt thuốc đúng liều, đúng giờ.
– Không tự ý ngưng thuốc dù thấy triệu chứng đã bớt.
– Nếu sau điều trị 5–7 ngày không cải thiện, hoặc bệnh tái phát nhiều lần, cần tái khám để tìm nguyên nhân khác.
6. Phòng ngừa viêm âm đạo
Một số thói quen tốt giúp bạn giảm nguy cơ viêm âm đạo:
– Không thụt rửa âm đạo, chỉ rửa bên ngoài vùng kín bằng nước ấm sạch.
– Tránh dùng xà phòng, dung dịch có mùi thơm, nhất là loại chứa cồn hoặc sát khuẩn mạnh.
– Mặc đồ lót cotton, thoáng mát, thay quần lót mỗi ngày.
– Vệ sinh sạch sẽ sau quan hệ, đi tiểu ngay sau quan hệ để rửa trôi vi khuẩn.
– Sử dụng bao cao su để phòng tránh lây nhiễm vi khuẩn.
– Ăn uống lành mạnh, hạn chế đường, bổ sung lợi khuẩn (sữa chua, men vi sinh).
– Khám phụ khoa định kỳ, đặc biệt nếu từng bị viêm âm đạo nhiều lần.
Kết luận
Viêm âm đạo là vấn đề phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường ở vùng kín, như ngứa, hôi, ra khí hư bất thường – thì nên đi khám sớm. Việc chần chừ dễ khiến tình trạng nặng thêm, ảnh hưởng đến sinh hoạt vợ chồng, chất lượng sống và cả khả năng sinh sản về sau.
___
Tài liệu tham khảo
___
**Vui lòng đọc kỹ yêu cầu về Bản Quyền-Cộng Tác trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh của blog
Để lại một bình luận