HƯỚNG DẪN TIÊM VẮC-XIN RSV CHO PHỤ NỮ MANG THAI

Nội dung bài viết

1. Tổng quan

Virus hợp bào hô hấp (RSV – Respiratory Syncytial Virus) là một nguyên nhân thường gặp gây viêm phổi, viêm phế quản và viêm đường hô hấp nặng ở trẻ sơ sinh. Để phòng ngừa bệnh nặng do RSV, hiện có hai biện pháp bảo vệ chính:

– Tiêm vắc-xin RSV cho mẹ trong thai kỳ, hoặc

– Tiêm kháng thể đơn dòng (nirsevimab) cho trẻ sơ sinh sau khi sinh.

Thông thường chỉ cần chọn một trong hai cách, vì cả hai đều giúp bé nhận được kháng thể bảo vệ chống RSV.

CDC khuyến cáo phụ nữ mang thai nên tiêm một liều vắc-xin RSV Abrysvo (hãng Pfizer) trong tuần 32 đến 36 của thai kỳ, tốt nhất là trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 1, khi mùa RSV đang cao điểm.
Kháng thể do mẹ tạo ra sau tiêm sẽ truyền sang con qua nhau thai, giúp bảo vệ bé trong mùa RSV đầu tiên sau sinh.

2. Thời điểm và đối tượng tiêm

Thời điểm tiêm: từ 32 tuần đến 36 tuần của thai kỳ. Không tiêm nếu đã quá 36 tuần, vì khi đó không còn đủ thời gian để cơ thể mẹ tạo kháng thể và truyền sang con.

Mẹ chưa tiêm trong thai kỳ → sau sinh, trẻ sơ sinh nên được tiêm kháng thể đơn dòng nirsevimab để được bảo vệ.

Theo mùa

Nên tiêm từ tháng 9 đến tháng 1, tương ứng với thời gian virus RSV lưu hành mạnh nhất.

Ở các vùng có khí hậu đặc biệt như Alaska, Hawaii, Puerto Rico, Guam hoặc vùng nhiệt đới, thời gian tiêm có thể linh hoạt hơn tùy theo mùa RSV của địa phương.

3. Vì sao chỉ tiêm trong mùa RSV?

Kháng thể từ mẹ truyền sang con giảm dần theo thời gian.
Nếu mẹ tiêm vắc-xin vào các tháng như 2 hoặc 3, trẻ sinh vào tháng 4 hoặc 5 sẽ chỉ được bảo vệ trong thời gian ngắn, và hiệu quả có thể không còn khi mùa RSV bắt đầu vào mùa thu – đông.

Do đó, CDC chỉ khuyến nghị tiêm trong giai đoạn tháng 9 đến tháng 1 để kháng thể từ mẹ vẫn còn mạnh khi bé chào đời và đi qua mùa RSV đầu tiên.

4. Tiêm nhắc lại trong lần mang thai sau

Hiện tại, CDC không khuyến cáo tiêm lại vắc-xin RSV trong các lần mang thai kế tiếp, nếu mẹ đã từng tiêm trong một thai kỳ trước đó.
Trong trường hợp mang thai mới mà chưa được tiêm, trẻ sinh ra vẫn nên được tiêm nirsevimab (kháng thể đơn dòng) để phòng bệnh RSV.

CDC sẽ tiếp tục thu thập dữ liệu và có thể xem xét lại khuyến nghị này trong tương lai.

5. Tiêm cùng các loại vắc-xin khác

Vắc-xin RSV cho mẹ có thể tiêm cùng ngày hoặc trong cùng buổi khám với các vắc-xin khác được khuyến nghị cho phụ nữ mang thai, gồm:

– Vắc-xin Tdap (ngừa ho gà, bạch hầu, uốn ván),

– Vắc-xin cúm,

Không cần tách biệt các mũi tiêm này, trừ khi bác sĩ có chỉ định khác.

6. Cảnh báo quan trọng

Trong mùa tiêm chủng 2023–2024, CDC ghi nhận một số trường hợp dùng nhầm vắc-xin RSV Arexvy (GSK) cho phụ nữ mang thai. Cần lưu ý:

👉 Chỉ có Abrysvo của Pfizer được chấp thuận cho phụ nữ mang thai.

👉 Arexvy (GSK) và mResvia (Moderna) không được phép sử dụng trong thai kỳ.

Nhân viên y tế và các cơ sở tiêm chủng cần đặc biệt chú ý để tránh nhầm lẫn.

7. Hiệu quả của vắc-xin RSV cho mẹ

Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy vắc-xin Abrysvo có hiệu quả cao trong việc bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bệnh RSV nghiêm trọng:

Thời gian sau sinh	Giảm nguy cơ nhập viện vì RSV	Giảm nguy cơ khám bệnh vì RSV	Giảm biến chứng nặng (thiếu oxy, thở máy, nhập ICU)
Trong 3 tháng đầu	68%	57%	82%
Trong 6 tháng đầu	57%	51%	69%

Như vậy, chỉ một liều vắc-xin cho mẹ đã giúp giảm đáng kể nguy cơ bệnh nặng cho trẻ trong 6 tháng đầu đời, giai đoạn mà hệ miễn dịch của bé còn yếu nhất.