NHIỄM RUBELLA TRONG THAI KỲ

Rubella (hay còn gọi là sởi Đức) là một bệnh truyền nhiễm do virus RNA gây ra. Mặc dù thường nhẹ ở người lớn, nhưng nếu phụ nữ mang thai nhiễm Rubella, đặc biệt là trong 3 tháng đầu, virus có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi.

Nội dung bài viết

Rubella lây như thế nào?

Rubella là bệnh lây qua đường hô hấp, chủ yếu qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện. Virus Rubella có thể tồn tại trong môi trường một thời gian ngắn, và chỉ cần tiếp xúc gần với người nhiễm là đã có nguy cơ lây nhiễm.

Người từng nhiễm Rubella hoặc đã tiêm phòng đầy đủ sẽ có miễn dịch suốt đời. Tuy nhiên, nhiều phụ nữ trong độ tuổi sinh sản chưa tiêm vaccine hoặc không rõ tình trạng miễn dịch, nên vẫn có nguy cơ nhiễm virus nếu tiếp xúc với người mắc bệnh.

Dấu hiệu khi nhiễm Rubella

Nhiều người nhiễm Rubella không có triệu chứng. Nếu có, triệu chứng thường nhẹ như sốt, phát ban, đau khớp, nổi hạch hoặc viêm kết mạc. Tuy nhiên, dù mẹ không biểu hiện rõ, thai nhi vẫn có nguy cơ bị tổn thương nghiêm trọng như:

Dị tật tim bẩm sinh

Đục thủy tinh thể

Điếc

Chậm phát triển trí tuệ

Nguy cơ cao nhất rơi vào 12 tuần đầu thai kỳ, với tỷ lệ truyền từ mẹ sang con lên đến 80%. Càng về sau, nguy cơ này giảm.

Chẩn đoán Rubella

Chẩn đoán Rubella dựa vào xét nghiệm máu, tìm kháng thể IgM (cho thấy nhiễm cấp tính) và IgG (cho thấy miễn dịch). Tuy nhiên, kháng thể IgM có thể dương tính giả do phản ứng chéo với virus khác như Parvovirus B19, nên cần làm tại phòng xét nghiệm chuyên sâu nếu nghi ngờ.

Sàng lọc Rubella trong thai kỳ

Sàng lọc Rubella được khuyến cáo cho tất cả phụ nữ mang thai, trừ khi đã biết rõ có miễn dịch. Những ai chưa tiêm vaccine Rubella nên được tiêm phòng trước khi có thai. Vaccine là loại sống giảm độc lực nên không tiêm trong thai kỳ. Sau khi tiêm, nên đợi ít nhất 1 tháng mới mang thai.

Nếu phụ nữ được xác định chưa có miễn dịch khi đang mang thai, bác sĩ sẽ tư vấn tránh tiếp xúc nguồn lây. Nếu bị nhiễm Rubella trong thai kỳ, bác sĩ sẽ trao đổi kỹ về nguy cơ cho thai nhi và các hướng xử trí, bao gồm cả việc chọc ối làm xét nghiệm để chẩn đoán chính xác tình trạng nhiễm.

Dấu hiệu Rubella ở thai nhi và trẻ sơ sinh

Trên siêu âm, thai nhi nhiễm Rubella có thể có các dấu hiệu như:

Dị tật não (đầu nhỏ)

Tim bẩm sinh (tim to, thông liên thất)

Đục thủy tinh thể

Thai chậm phát triển

Nếu mẹ nhiễm Rubella trước tuần thứ 18, bác sĩ có thể đề nghị chọc cuống rốn sau tuần 22 để xét nghiệm kháng thể IgM của thai.

Sau sinh, trẻ nhiễm Rubella bẩm sinh thường có IgM dương tính. Một số bé không có triệu chứng ngay nhưng có thể gặp các biến chứng muộn như viêm não, đái tháo đường, viêm phổi mạn tính, với nguy cơ tử vong cao nếu không theo dõi sát.

Hướng xử trí khi mẹ nhiễm Rubella

Nếu nhiễm Rubella trong 3 tháng đầu, bác sĩ có thể trao đổi về nguy cơ dị tật và cân nhắc chấm dứt thai kỳ.

Nếu nhiễm ở quý 2, có thể làm chọc ối và xét nghiệm Realtime-PCR để xác định có nhiễm thai nhi không.

Tốt nhất là phòng ngừa trước: tiêm vaccine Rubella khi chưa mang thai và thực hiện sàng lọc sớm khi mới biết mình có thai.

Kết luận

Rubella là một bệnh lành tính ở người bình thường nhưng có thể để lại hậu quả rất nặng nề nếu xảy ra trong thai kỳ. Việc tầm soát Rubella ngay từ đầu thai kỳ hoặc tốt hơn là trước khi mang thai giúp giảm thiểu nguy cơ dị tật thai nhi. Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai, hãy kiểm tra tình trạng miễn dịch Rubella và tiêm phòng đầy đủ để bảo vệ bản thân và em bé.