SỐT XUẤT HUYẾT KHI MANG THAI

Sốt xuất huyết là một bệnh do muỗi truyền, thường gặp ở các vùng nhiệt đới. Bệnh gây sốt cao, đau nhức và có thể để lại những biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm. Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết cần được chú ý đặc biệt, vì virus có thể truyền sang thai nhi và ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và con.

Nội dung bài viết

1. Sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh nhiễm virus do muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) truyền. Khi bị nhiễm bệnh, người bệnh thường sốt cao đột ngột, đau đầu, đau nhức cơ thể và có thể nổi ban đỏ.

Bệnh thường kéo dài từ 2–7 ngày và đa số trường hợp sẽ tự khỏi nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, một số ít có thể tiến triển nặng, gây xuất huyết nội, sốc hoặc thậm chí tử vong.

Phụ nữ mang thai, đặc biệt là ở quý ba, nếu bị sốt xuất huyết có thể truyền virus sang con, làm tăng nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân, thậm chí tử vong thai nhi. Ngoài ra, bệnh còn có thể liên quan đến tiền sản giật, giảm tiểu cầu và phải sinh mổ khẩn cấp.

2. Dấu hiệu nhận biết sốt xuất huyết khi mang thai

Các triệu chứng sốt xuất huyết ở mẹ bầu thường giống với người bình thường, nhưng cần được theo dõi sát hơn vì dễ biến chứng:

– Sốt cao đột ngột.

– Buồn nôn, nôn ói.

– Đau mắt, đau cơ, khớp hoặc nhức đầu.

– Phát ban, ngứa, đặc biệt ở lòng bàn tay hoặc bàn chân.

– Sưng hạch.

Các triệu chứng nhẹ thường hết sau 2–7 ngày. Tuy nhiên, nếu bệnh chuyển nặng, mẹ có thể có các dấu hiệu cảnh báo như:

– Đau bụng dữ dội, nôn nhiều (hơn 3 lần trong 24 giờ).

– Chảy máu nướu, chảy máu cam.

– Có máu trong phân, nước tiểu hoặc chất nôn.

– Khó thở, mệt mỏi, bồn chồn.

Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, mẹ cần đến bệnh viện ngay, vì bệnh có thể chuyển sang giai đoạn nguy hiểm trong 24–48 giờ sau khi hết sốt.

3. Chẩn đoán sốt xuất huyết trong thai kỳ

Việc chẩn đoán đôi khi không dễ, vì triệu chứng của sốt xuất huyết khá giống với các bệnh khác do muỗi truyền như Zika, hay sốt rét.

Bác sĩ sẽ hỏi mẹ về lịch sử đi lại, nơi sinh sống hoặc tiếp xúc với muỗi, đồng thời chỉ định xét nghiệm máu để xác định có nhiễm virus Dengue hay không. Việc chẩn đoán sớm giúp bác sĩ lên kế hoạch theo dõi và xử trí kịp thời, hạn chế biến chứng cho cả mẹ và con.

4. Điều trị sốt xuất huyết cho phụ nữ mang thai

Hiện chưa có thuốc đặc hiệu điều trị sốt xuất huyết. Việc điều trị chủ yếu là hạ sốt, nghỉ ngơi và bù nước.

– Mẹ có thể dùng paracetamol (acetaminophen) để giảm sốt, tránh tuyệt đối aspirin và ibuprofen vì dễ gây chảy máu.

– Uống nhiều nước, có thể thêm nước điện giải để bù lại lượng nước mất qua mồ hôi và sốt.

– Nghỉ ngơi đầy đủ và theo dõi các dấu hiệu bất thường.

Nếu bệnh trở nặng, mẹ có thể cần nhập viện để điều trị, theo dõi huyết áp, tiểu cầu và các chỉ số khác. Trong một số trường hợp tiểu cầu giảm nhiều, bác sĩ có thể chỉ định truyền tiểu cầu và thuốc giảm co tử cung để ngăn ngừa sinh non.

Điều đáng mừng là nếu được phát hiện và xử trí sớm, phần lớn mẹ bầu đều hồi phục tốt.

5. Phòng ngừa sốt xuất huyết khi mang thai

Hiện nay vắc xin sốt xuất huyết Qdenga, được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Vắc xin Qdenga phòng bệnh sốt xuất huyết được chỉ định tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng cho trẻ em từ 4 tuổi và người lớn, kể cả những người đã mắc sốt xuất huyết trước đây. Vắc xin mang lại hiệu quả phòng bệnh do cả 4 tuýp huyết thanh virus sốt xuất huyết với hiệu quả cao trên 80%, ngăn chặn nguy cơ nhập viện đến 90%.

Nhóm đối tượng phụ nữ có thai và cho con bú vẫn chưa có đủ dữ liệu cơ sở để có thể đưa ra được khuyến cáo nên tiêm vắc xin phòng bệnh sốt xuất huyết hay không. Vì vậy, phòng tránh muỗi đốt vẫn là biện pháp quan trọng nhất.

Một số cách giúp mẹ bảo vệ bản thân và thai nhi:

– Dùng kem hoặc xịt chống muỗi có chứa DEET, Picaridin hoặc tinh dầu khuynh diệp (được EPA công nhận an toàn cho thai phụ).

– Mặc quần áo dài, rộng, thoáng mát để che chắn cơ thể.

– Ngủ màn, đóng cửa sổ, cửa ra vào, hoặc ở phòng có máy lạnh, tránh để muỗi bay vào.

– Dọn dẹp xung quanh nhà, loại bỏ nơi muỗi đẻ trứng như chậu nước, lốp xe, bình hoa, thau chậu có nước đọng.

6. Lời khuyên dành cho mẹ bầu

Sốt xuất huyết trong thai kỳ có thể khiến mẹ lo lắng. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp nếu được chăm sóc và theo dõi sớm đều khỏi hoàn toàn và không để lại biến chứng.

Mẹ nên:

– Theo dõi nhiệt độ và tình trạng sức khỏe mỗi ngày.

– Đến khám ngay nếu thấy thai máy yếu, ra máu, đau bụng hoặc nôn nhiều.

– Trao đổi kỹ với bác sĩ về bất kỳ thuốc nào muốn dùng, kể cả thuốc hạ sốt hay vitamin.

Kết luận

Sốt xuất huyết khi mang thai là tình trạng cần được theo dõi chặt chẽ. Việc thăm khám, phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách sẽ giúp cả mẹ và bé an toàn. Giữ vệ sinh môi trường, phòng tránh muỗi đốt và đi khám định kỳ là những bước nhỏ nhưng rất quan trọng để bảo vệ hai mẹ con trong mùa dịch.