Thiếu máu là tình trạng thường gặp ở người phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Thiếu máu khi nồng độ Hemoglobin trong máu giảm, không đủ đảm bảo vận chuyển oxy cho cơ thể. Tình trạng thiếu máu trong thai kỳ có thể dẫn đến các kết cục bất lợi cho cả mẹ và thai nhi như băng huyết sau sinh, sinh non, sinh con nhẹ cân, tử vong chu sinh, có thể liên quan đến trầm cảm sau sinh và phát triển trí tuệ kém ở con..
Phân loại thiếu máu trong thai kỳ?
Thiếu máu trong thai kỳ khi nồng độ Hemoglobin (Hb) hoặc Hematocrit (Hct) dưới ngưỡng bình thường, tùy thuộc vào từng quý (Hb là protein trong hồng cầu, Hct là tỷ lệ thể tích hồng cầu trong máu).
Quý 1: Hb <11 g/dL hoặc Hct <33%.
Quý 2: Hb <10,5 g/dL hoặc Hct <32%.
Quý 3: Hb <11 g/dL hoặc Hct <33%.
Có nhiều nguyên nhân gây thiếu máu ở phụ nữ mang thai, trong đó hay gặp nhất là tình trạng giảm sản xuất hồng cầu do thiếu sắt (hồng cầu nhỏ), thiếu vitamin B12 hoặc folate (hồng cầu to).
Thiếu máu hồng cầu nhỏ do thiếu sắt
Sắt trong cơ thể có 3 dạng:
+ Ferritin: Sắt dự trữ
+ Trasferin: Sắt đang được vận chuyển
+ Sắt huyết thanh: Sắt thực hiện chức năng
Thiếu sắt có 3 giai đoạn chính:
+ Cạn kiệt sắt: Sắt dự trữ thấp
+ Tạo hồng cầu thiếu sắt: Sắt dự trữ và vận chuyển đều thấp
+ Thiếu máu do thiếu sắt: Sắt dự trữ, vận chuyển, và chức năng đều thấp
Định lượng Ferritin huyết thanh là xét nghiệm chính xác nhất để chẩn đoán thiếu sắt. Khi thiếu máu mà có nồng độ Ferritin dưới 30 microgram/L thì được chẩn đoán là thiếu máu do thiếu sắt.
Những trường hợp nguy cơ cao của thiếu máu thiếu sắt
Phụ nữ có chế độ ăn ít thực phẩm giàu sắt và ít thực phẩm giúp tăng hấp thu sắt, bệnh đường tiêu hóa gây kém hấp thụ sắt, có các bệnh lý về rối loạn kinh nguyệt như rong kinh, cường kinh,.., khoảng cách mang thai ngắn, băng huyết sau sinh…
Điều trị
Bổ sung sắt, mức độ bổ sung sẽ phụ thuộc vào mức độ thiếu máu.
Thiếu máu hồng cầu to
Thiếu máu hồng cầu to khi có tình trạng thiếu máu (Hb và Hct thấp) kèm theo thể tích của tế bào hồng cầu to. Thể tích hồng cầu (MCV) thường 80-100fL. Hồng cầu to khi MCV > 100 fL.
Thiếu máu hồng cầu to có thể do thiếu folate, vitamin B12, hoặc các bệnh như nghiện rượu, bệnh gan, suy giáp.
Trong thai kỳ, thiếu máu hồng cầu to thường do thiếu axit folic, nhất là khi chế độ ăn thiếu rau lá, đậu, hoặc protein động vật.
Thiếu vitamin B12 cũng thường gặp ở những trường hợp phụ nữ có bệnh lý về đường tiêu hóa đặc biệt là dạ dày và hồi tràng. Vitamin B12 khi ăn vào sẽ kết hợp với yếu tố nội, một chất được tạo ra ở vùng hang vị dạ dày, khi di chuyển đến hồi tràng mới được hấp thu vào tế bào niêm mạc ruột. Vì quá trình dài nên phụ nữ mang thai thường hay bị thiếu vitamin B12.
Ở phụ nữ mang thai, nhu cầu acid folic tăng từ 50 lên 400 microgam/ ngày. Khi nghi ngờ thiếu máu do thiếu acid folic sẽ được bổ sung dinh dưỡng và 1 mg acid folic mỗi ngày.
Khi hướng tới thiếu máu do thiếu vitamin B12 sẽ được bổ sung 500-1000mg vitamin B12 mỗi ngày.
Kết Luận
🌈 Thiếu máu trong thai kỳ là một vấn đề quan trọng cần được theo dõi và điều trị kịp thời để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé. Việc kiểm tra và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, cũng như bổ sung các vitamin và khoáng chất cần thiết, sẽ giúp mẹ bầu có một thai kỳ khỏe mạnh.
___
Đọc thêm: Bổ sung acid folic đúng cách trong thai kỳ
Đọc thêm: Nhu cầu canxi trong thai kỳ
___
🔗 Tài liệu tham khảo
ACOG Practice Bulletin, Number 233, 2021. Anemia in Pregnancy.
___
**Vui lòng đọc kỹ yêu cầu về Bản Quyền-Cộng Tác trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh của blog
Để lại một bình luận